Najważniejszym wydarzeniem nie tylko dnia (15.11.), ale i w dłuższej perspektywie było spotkanie Prezydenta 习近平Xi Jin Pinga z prezydentem Bidena w San Francisco (USA) przy okazji szczytu liderów Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC). Rozmawiali ze sobą liderzy dwóch mocarstw, Chin – wciąż jeszcze globalnie numer dwa i USA – wciąż jeszcze numer jeden. Było wiec to wydarzenie ważne, które nie tylko miało ostudzić napięte i mało przyjazne relacje między nimi, ale ustalenia tego będą wpływać na inne kraje czy ich sytuacje. Jak zwykle do mediów zagranicznych przebija się głównie jednostronna narracja amerykańska. Stąd proponuje zapoznanie się z oficjalnym komunikat strony chińskiej (wolne tłumaczenie).
__chiński ______________________________________
W dniu 15 listopada 2023 r. czasu lokalnego prezydent Xi Jinping odbył spotkanie z prezydentem USA Joe Bidenem w San Francisco (Stany Zjednoczone) w Fillory Estate. Głowy obu państw przeprowadziły szczerą, dogłębną wymianę poglądów na temat strategicznych, ogólnych i kierunków dotyczących stosunków chińsko-amerykańskich, a także głównych zagadnień dotyczących pokoju oraz rozwoju na świecie. Prezydent Xi został ciepło przywitany przez Bidena zaraz po przybyciu do Fillory Estate.
Xi Jin Ping podkreślił, że dzisiejszy świat doświadcza wielkich zmian, których nie widziano od stulecia. Chiny i Stany Zjednoczone mają dwa wyjścia: jednym z nich jest wzmocnienie solidarności i współpracy w celu sprostania globalnym wyzwaniom oraz promowanie światowego bezpieczeństwa i dobrobytu. Drugi to przyjęcie mentalności o sumie zerowej, wzniecenie konfrontacji między dwoma stornami a przez to doprowadzenie świata do chaosu i podziałów. Te dwa wybory reprezentują dwa kierunki, które określą przyszłość ludzkości i przyszłość planety. Jako najważniejsze globalnie dwustronne relacje na świecie, stosunki chińsko-amerykańskie muszą być przemyślane oraz zaplanowane w tym szerszym kontekście. Nie jest możliwe, by Chiny i Stany Zjednoczone nie miały ze sobą kontaktów. Próby zmiany drugiej strony są niepraktyczna, a konsekwencje konfliktu czy konfrontacji są nie do zniesienia dla nikogo. Rywalizacja wielkich mocarstw nie rozwiąże problemów stojących przed Chinami, Stanami Zjednoczonymi jak i całym światem. Na tej planecie jest miejsce dla Chin i Stanów Zjednoczonych. Sukcesy Chin i Stanów Zjednoczonych są szansą dla siebie nawzajem.
Prezydent Xi Jin Ping dogłębnie wyjaśnił podstawowe cechy i znaczenie modernizacji w chińskim stylu, a także perspektywy rozwoju oraz strategiczne zamiary Chin. Zaznaczył, że rozwój Chin ma swoją własną logikę i prawa oraz że promują wielkie odmłodzenie narodu chińskiego w kompleksowy sposób poprzez modernizację w chińskim stylu. Także Chiny nie podążają starą drogą kolonialnej grabieży, krzywą ścieżką hegemonii, gdy kraj jest silny ani nie angażują się w ideologiczny eksport. Chiny nie planują wyprzedzić lub zastąpić Stanów Zjednoczonych, a Stany Zjednoczone nie powinny mieć zamiaru tłumić lub powstrzymywać Chin.
Xi uznał, że wzajemny szacunek, pokojowe współistnienie i współpraca korzystna dla obu stron, wynikające tak z doświadczeń 50 lat stosunków chińsko-amerykańskich, jak i historii konfliktów między wielkimi mocarstwami, powinny być kierunkiem wspólnych wysiłków Chin i USA. Na spotkaniu w San Francisco oba mocarstwa powinny mieć nową wizję i współpracować, aby oprzeć stosunki chińsko-amerykańskie na pięciu filarach.
Xi stwierdził: „Po pierwsze, powinniśmy wspólnie pracować nad ustanowieniem właściwej percepcji. Chiny zawsze były zaangażowane w budowanie stabilnych, zdrowych i zrównoważonych relacji chińsko-amerykańskich. Jednocześnie Chiny mają swoje interesy, które muszą być chronione, zasady, których należy bronić i nieprzekraczalne granice, których należy przestrzegać. Mamy nadzieję, że oba kraje będą partnerami, będą się wzajemnie szanować i pokojowo współistnieć.
Po drugie, powinniśmy współpracować, aby skutecznie zarządzać różnicami. Różnice nie powinny stać się przepaścią między dwoma krajami, ale raczej znaleźć sposoby na zbudowanie mostu do siebie nawzajem. Obie strony powinny wzajemnie rozumieć swoje podstawowe zasady, nie rzucać się i nie obrażać, nie wszczynać bójek, nie przekraczać linii, więcej komunikacji, więcej dialogu, więcej dyskusji i spokojnie zarządzać różnicami czy przypadkami.
Po trzecie, powinniśmy współpracować w celu promowania wzajemnie korzystnej współpracy. Chiny i Stany Zjednoczone mają rozległe wspólne interesy w wielu obszarach, w tym w tradycyjnych obszarach, takich jak handel i rolnictwo, ale także w obszarach wschodzących, takich jak zmiany klimatu i sztuczna inteligencja. W obecnej sytuacji wspólne interesy obu krajów nie są mniejsze, ale większe. Obie strony powinny w pełni wykorzystać mechanizmy przywrócone lub ustanowione w dziedzinie dyplomacji, gospodarki, finansów, handlu, rolnictwa itp. oraz prowadzić współpracę w dziedzinie zwalczania narkotyków, egzekwowania prawa sądowego, sztucznej inteligencji, nauki, technologii itp.
Po czwarte, powinny dzielić odpowiedzialność wielkiego mocarstwa. Rozwiązanie problemów stojących przed globalnym społeczeństwem nie może być oddzielone od współpracy głównych mocarstw. Chiny i Stany Zjednoczone powinny dawać przykład, wzmacniając koordynację i współpracę w kwestiach międzynarodowych czy regionalnych oraz dostarczać światu więcej dóbr wspólnych dla ludzkości. Inicjatywy proponowane przez obie strony powinny być otwarte na siebie nawzajem, koordynowane i łączone w celu stworzenia synergii z korzyścią dla świata.
Po piąte, powinniśmy wspólnie promować zwiększanie wymiany między społeczeństwem obu krajów. Zwiększyć liczbę lotów między Chinami i USA, promować współpracę turystyczną, rozszerzyć wymianę lokalną, wzmocnić współpracę w dziedzinie edukacji. Do tego należy zmniejszyć negatywne czynniki utrudniające to oraz zachęcać i wspierać do zwiększenia wymiany międzyludzkiej, aby położyć solidne podstawy dla zdrowego rozwoju stosunków Chiny-USA.”
Xi Jin Ping szczegółowo przedstawił pryncypialne stanowisko Chin w kwestii 台湾 TaiWanu, wskazując, że była ona, jest i będzie zawsze najważniejszą oraz najbardziej wrażliwą w stosunkach chińsko-amerykańskich. Chiny przywiązują dużą wagę do pozytywnych oświadczeń złożonych na ten temat przez stronę amerykańską podczas spotkania na Bali (szczyt G20 listopad 2022- przyp. LZA). Stany Zjednoczone powinny przełożyć swoje słowa, deklaracje, oświadczenia o braku poparcia dla niepodległości TaiWanu na konkretne działania, zatrzymać zbrojenie TaiWanu i wspierać pokojowe zjednoczenie Chin. Chiny zostaną ostatecznie zjednoczone i są do tego zobowiązane, bez względu na zapatrywania innych storn.
Prezydent Xi zwrócił uwagę, że strona amerykańska nadal podejmuje działania przeciwko Chinom w zakresie kontroli eksportu, przeglądu inwestycji i jednostronnych sankcji, a przez to poważnie podważając uzasadnione interesy Chin. Rozwój Chin jest napędzany przez innowacje, a tłumienie chińskiej nauki i technologii ma na celu ograniczenie wysokiej jakości rozwoju kraju oraz pozbawienie Chińczyków prawa do rozwoju. Rozwój i wzrost Chin ma swoją wewnętrzną logikę, której nie mogą zablokować żadne siły zewnętrzne. Mamy nadzieję, że strona amerykańska poważnie potraktuje obawy Chin, podejmie działania w celu zniesienia jednostronnych sankcji i zapewni uczciwe, sprawiedliwe oraz niedyskryminujące środowisko dla funkcjonowania chińskich firm.
Prezydent Biden z zadowoleniem przyjął wizytę Xi w Stanach Zjednoczonych oraz udziale w spotkaniu głów państw USA-Chiny. Miałem ważne spotkanie z prezydentem Xi Jin Ping na Bali w zeszłym roku – powiedział Biden. San Francisco było pierwszym miejscem, w którym Chińczycy przybyli do Stanów Zjednoczonych a także, gdzie USA i Chiny wspólnie uczestniczyły w podpisaniu Karty Narodów Zjednoczonych oraz gdzie Stany Zjednoczone i Chiny po raz pierwszy nawiązały relacje miast przyjaźni. Dziś ponownie liderzy obu mocarstw spotykają się twarzą w twarz w San Francisco ma szczególne znaczenie.
Biden powiedział: „Zawsze wierzyłem, że relacje USA-Chiny są najważniejszymi dwustronnymi relacjami na świecie, konflikt USA-Chiny nie jest nieunikniony, stabilne i rozwijające się Chiny są zgodne z interesami Stanów Zjednoczonych oraz świata a wzrost gospodarczy Chin jest korzystny dla Stanów Zjednoczonych, ale także dla świata. Utrzymanie stabilności w relacjach USA-Chiny, zapobieganie konfliktom, zarządzanie różnicami i współpraca w obszarach wspólnego zainteresowania pomoże obu krajom lepiej radzić sobie z problemami, przed którymi stoją indywidualnie i razem. Chciałbym powtórzyć pięciopunktowe zobowiązanie, które podjąłem podczas naszego spotkania na Bali: Stany Zjednoczone nie dążą do nowej zimnej wojny, nie dążą do zmiany chińskich instytucji czy systemu, nie dążą do przeciwstawienia się Chinom poprzez wzmocnione sojusze, nie wspierają “niepodległości TaiWanu” i nie mają zamiaru wchodzić w konflikt z Chinami. USA i Chiny są współzależne gospodarczo, a Stany Zjednoczone z radością obserwują rozwój oraz bogacenie się Chin, nie dążą do stłumienia lub powstrzymania rozwoju Chin, ani nie starają się odciąć od Chin. Stany Zjednoczone przestrzegają polityki jednych Chin i z zadowoleniem przyjmują dialog między obiema stronami na wszystkich szczeblach i dziedzinach, a także są gotowe do dalszego utrzymywania otwartej oraz szczerej komunikacji ze stroną chińską w celu zwiększenia zrozumienia, uniknięcia nieporozumień i zarządzania różnicami. Strona amerykańska jest gotowa nadal rozwijać stosunki gospodarcze i handlowe ze stroną chińską, wzmacniać współpracę w ważnych obszarach, takich jak zmiany klimatyczne, walka z narkotykami, sztuczna inteligencja itp. i jest zadowolona ze wzrostu liczby bezpośrednich lotów między oboma krajami oraz rozwoju edukacji, wymiany naukowej i technologicznej oraz personelu”.
Obaj szefowie państw docenili wysiłki podjęte przez zespoły obu stron w dyskusji nad ustanowieniem zasad jakimi mają się kierować stosunki Chiny-Stany Zjednoczone. Podkreślili potrzebę wzajemnego szacunku, pokojowego współistnienia, utrzymania komunikacji, zapobiegania konfliktom, przestrzegania Karty Narodów Zjednoczonych, współpracy w obszarach wspólnego zainteresowania oraz odpowiedzialnego zarządzania czynnikami konkurencyjnymi w stosunkach dwustronnych. Obaj szefowie państw z zadowoleniem przyjęli kontynuację dalszych prac w tym zakresie między dwoma zespołami.
Obaj liderzy państw zgodzili się promować i wzmacniać chińsko-amerykański dialog oraz współpracę w różnych dziedzinach, w tym: ustanowienie międzyrządowego dialogu na temat sztucznej inteligencji; ustanowienie chińsko-amerykańskiej grupy roboczej ds. współpracy antynarkotykowej; wznowienie komunikacji na wysokim szczeblu między obiema siłami zbrojnymi, spotkania roboczego między Departamentem Obrony Chin i USA oraz spotkania chińskiego i amerykańskiego mechanizmu konsultacji w zakresie bezpieczeństwa wojskowego na morzu w oparciu o zasadę równości i szacunku, a także przeprowadzanie rozmów między dowództwami stref chińskiej i amerykańskiej armii. Poza tym zgadzają się na dalszy znaczny wzrost liczby lotów między obu krajami na początku przyszłego roku oraz rozszerzenie wymiany w zakresie edukacji, studentów, młodzieży, kultury, sportu, biznesu itp.
Obaj prezydenci podkreślili znaczenie przyspieszenia wysiłków USA i Chin na rzecz rozwiązania kryzysu klimatycznego w tej dekadzie. Z zadowoleniem przyjęli niedawne pozytywne dyskusje między wysłannikami klimatycznymi obu krajów, w tym: współpracę w celu promowania sukcesu Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu w Dubaju (COP28) oraz uruchomienie amerykańsko-chińskiej “grupy zadaniowej ds. wzmocnienia i przyspieszenia konkretnych działań na rzecz klimatu”.
Po rozmowach Biden wydał obiad na cześć Prezydenta Xi Jin Ping i jego delegacji w czasie, którego dwaj szefowie państw wymienili poglądy na temat kwestii międzynarodowych i regionalnych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, w tym takich jak konflikt palestyńsko-izraelski.
Biden zaprosił również Xi na wspólny spacer po posiadłości Fillory i osobiście na pożegnanie odprowadził Xi do samochodu.
Spotkanie było pozytywne, kompleksowe i konstruktywne, wskazując kierunek poprawy oraz rozwoju stosunków chińsko-amerykańskich. San Francisco powinno być nowym punktem wyjścia dla ich stabilizacji. Obaj szefowie państw powierzyli swoim zespołom zadanie śledzenia i wdrażania we właściwym czasie nowej wizji osiągniętej na tym spotkaniu na podstawie konsensusu osiągniętego wcześniej na spotkaniu na Bali. Obaj przywódcy zgodzili się nadal utrzymywać regularne kontakty.
Opracował i przygotował: 梁安基Liang Z. Andrzej
Na podstawie: fmprc.gov.cn/zyxw/202311/t20231116_11181125.shtml
politics.people.com.cn/n1/2023/1116/c1024-40119669.html
上海ShangHai, 中国Chiny
