DongZhi –święto przesilenia zimowego
Zrób korektę tekstu, sprawdź gramatykę i interpunkcje.
Kiedy za granica wszyscy przygotowują się do świąt Bożego Narodzenia to tutaj do tradycyjnego święta DongZi冬至 (przesilenia zimowego, a dosłownie nadejścia zimy), które wypada w tym roku 22 grudnia. Tego dnia noc jest najdłuższa a dzień najkrótszy. To jeden z 24 cykli słoneczno-księżycowego tradycyjnego kalendarza (często stosowany do dziś) – system unikalny dla chińskiej kultury. Stare powiedzenie głosi, że DongZhi jest jak Chiński Nowy Rok “冬至大如年”. [ 1] Podobnie jak w przypadku wszystkich tradycyjnych obchodów, tak i Dong Zhi ma swoją długą historię i charakterystyczne zwyczaje. Początki obchodów sięgają dynastii Han汉朝 (206 p.n.e. – 220 n.e.), gdy mędrzec Zhou Feng周芳 odkrył istnienie przesilenia zimowego, korzystając ze zegara słonecznego. Od tego czasu stało się to ważnym świętem. W czasach dynastii Tang 唐朝 (618–907) i Song宋朝 (960–1279), urzędnikom w rządzie przyznano 7-dniowy urlop, aby mogli wrócić do domu i świętować ten dzień ze swoją rodziną oraz oddać cześć niebu i przodkom. Wierzono, że oddawanie czci niebu przyniesie obfite plony i zdrowie w nadchodzącym roku. Z tego okresu pochodzi również słynny zabytek stolicy kraju BeiJing北京, Świątynia Nieba天坛, do której cesarz przychodził co roku oddawać cześć niebu.
Współcześnie dzień ten nie jest oficjalnym świętem ani wolnym dniem od pracy, ale tradycja przetrwała. Przede wszystkim w tym dniu oddaje się cześć przodkom. Odwiedza się ich groby, sprząta, modli się, składa kwiaty oraz zapala kadzidełka. Po tych czynnościach ważnym elementem tego dnia jest rodzinna kolacja i zjedzenie ciepłego, obfitego posiłku.
Picie wina ryżowego黄酒 jest tradycją jest szczególnie powszechną na wschodzie i południu kraju. Wino ryżowe jest przygotowywane z kleistego lub żółtego ryżu, często pijąc go z dodatkiem imbiru czy cynamonu, które są to jeden z 10 ulubionych ziół i przypraw w Chinach. Spożywanie tego wina mocno rozgrzewa podczas tego zimowego czasu DongZhi. Wiele osób wierzy, że picie wina ryżowego przyniesie im lepsze życie. Istnieje również stare powiedzenie: jeśli nie napijesz się zimowego wina ryżowego podczas przesilenia zimowego, będziesz marznąć przez całą noc „冬至不喝冬酿酒是要冻一夜的”. W znacznie zimniejszych północych rejonach kraju pije się raczej mocniejsze trunki – BeiJiu 白酒 (520 plus) tzw. biały likier.
Tradycyjne potrawy. {2}
Pierogi 饺子(JiaoZi) od dawna były najbardziej tradycyjnym daniem, szczególnie na północy Chin. Stare przysłowie mówi, że jedzenie pierogów podczas DongZhi może chronić uszy przed odmrożeniem. To dlatego, że według legendy w starożytnych czasach lekarz o imieniu Zhang Zhong Jing张仲景 (ok.150/154 – 215/219) zaczął lepić ciasto z nadzieniem baraniny czy innego mięsa, imbiru, czosnku i ziół w kształcie uszu oraz polecał je ludziom w leczeniu odmrożeń. Stąd tradycja jedzenia pierogów w dniu przesilenia zimowego przetrwała z pokolenia na pokolenie. Do dziś niektórzy wierzą, że zjedzenie pierogów w dniu DongZhi zapobiegnie odmrażaniu uszu. W czasie tego święta przygotowanie pierogów jest zwyczajem rodzinnym.
Kulki z kleistego ryżu 汤圆 (TangYuan) są drugą najbardziej popularną potrawą tego święta, szczególnie na południu kraju. Historia ich spożywania sięga dynastii Song宋朝 (960–1279). Symbolizują one jedność rodziny i dobrobyt, mogą mieć nadzienie z pasty fasolowej lub mięsa z dodatkiem słodkich ziół. Często podaje się je w misce ze słodkim sosem lub bulionem.
Zupa z HunTun馄饨 to kolejna obowiązkowa potrwa tego święta, specjalność wschodnich regionów kraju. Nadzienie huntun jest podobne do nadzienia pierogów (mięso, warzywa itp.), jednak ich ciasto jest znacznie cieńsze niż ciasto pierogów. Panuje powszechne przekonanie, że spożycie tej zupy pomaga w utrzymaniu ciepła ciała w zimie.
Zupa z Baraniny 羊肉汤 YanRou Tang to kolejna obowiązkowa potrawa tego święta, szczególnie popularna w zachodnich i północnych częściach kraju. W chińskiej kulturze kulinarnej baranina uważana jest za posiłek mający korzystny wplyw na uzupełnianie krwi, utrzymaniu ciepła ciała i zapobieganie przeziębieniom, dlatego uważa się ją za zdrowy pokarm do spożycia zimą.
Inne dania, które pojawiają się na stole podczas kolacji tego święta, różnią się w zależności od regionu, to ciasto ryżowe 年糕 NianGao czy ryżowe congee z ośmiu składnikami 八粥 BaZhou.
Poza tym, okres DongZhi to czas, gdy przygotowuje się najsmaczniejszego DouFu豆腐 (ser z mleka sojowego). Zrobione z wykorzystaniem zimnej wody, jest smaczniejsze, ma bardziej szorstką konsystencję oraz bogatszy smak. Natomiast wsie czy małe miasteczka wypełniają się zapachem kiełbas i wędlin. Jest to czas na ubój świń, przygotowania mięs, peklowanie go, suszenia kiełbas, przygotowania ich na nadchodzący Chiński Nowy Rok.
Skoro jest mowa o wioskach, warto wspomnieć o jeszcze jednej tradycji związanej z przesileniem zimowym, rzadko występującą, ale zawsze obecną – jest to piosenka o odliczaniu dziewięciu zim „冬九九歌”. W chińskiej tradycji dziewięć to liczba reprezentująca wieczność, zarezerwowana dla cesarza. Wyraża przekonanie, że po dziewięciu okresach dziewięciu dni, licząc od przesilenia zimowego, nadejdzie wiosna (po 81 dniach). Jej słowa w wolnym tłumaczeniu:
„W ciągu pierwszej i drugiej dziewiątki dni jest za zimno, aby nawet podnieść ręce do góry;
Podczas trzeciej i czwartej dziewiątki dni możesz chodzić po lodzie;
W piątej i szóstej dziewiątce dni na brzegach rzek zaczynają kiełkować wierzby;
W ciągu siódmej dziewiątce dni lód się rozpuści;
W ósmej dziewiątce dni dzikie gęsi odlatują z powrotem na północ;
W ciągu ostatniej dziewiątce dni woły zaczynają pracować na polach”.
„一九二九闭门塞手， 三九四九冻死鸡狗， 五九六九沿河看柳， 七九河开，八九燕来，九九加一九. 耕牛遍地走.”
DongZhi, czyli również przyjście zimy, szybko stało się tradycją zgromadzenie rodziny przy ciepłej i przytulnej kolacji, by pokrzepić duszę w świętowaniu oraz zapewnić ciału dobrym jedzenie w obliczu zimy. Potocznie uważa się, że
im większe jest świętowanie przesilenia zimowego, tym lepszy będzie nadchodzący rok. Zgodnie z wiejskim podejściem, gdy zbiory są już zebrane, a zimowe przygotowania głównie zakończone, nie ma lepszego sposobu na spędzenie najkrótszego dnia w roku niż spotkanie się z rodziną i przyjaciółmi.
Dla tych, którzy chcieliby złożyć życzenia swoim chińskim znajomym czy przyjaciołom z tej okazji to polecam: „冬至快乐”. „Szczęśliwego święta DongZhi”, czyli „Szczęśliwego Zimowego Przesilenia” Lub „冬至快乐，冬天注意保暖!” „Szczęśliwego Zimowego Przesilenia, Życzę Ci Dużo Zdrowia.
I to samo dla wszystkich czytelników z okazji zbliżającego się Bożego Narodzenia. Do następnego przeczytania.
PS. Zrób korektę tekstu, sprawdź gramatykę i interpunkcje.
{1} Skąd wzięło się to powiedzenie, że DongZhi – przesilenie zimowe – jest jak Chiński Nowy Rok? Wiele osób wciąż określa to święto jako „Mały Nowy Rok”.
Przesilenie zimowe jest jedną z pierwszych dat ustalonych wśród 24 cykli słoneczno-księżycowych, które tworzą tradycyjny chiński kalendarz. W starożytnych czasach pomagał głównie rolnikom śledzić zmiany sezonowe.
To właśnie, książę Dan丹 z dynastii Zhou 周朝 (1046 p.n.e. – 256 p.n.e.), zaproponował, aby rok zaczynał się od przesilenia zimowego, czyli DongZhi.
Faktycznie, Chiński Nowy Rok nie został ogłoszony jako początek nowego roku aż prawie tysiąc lat później, przez cesarza Wu武z zachodniej dynastii Han汉西朝 (202 p.n.e. – 9 n.e.). Nie dziwi więc, że przesilenie zimowe pozostaje tak ważne w chińskiej kulturze – i ma to sens, gdy spojrzymy na nie przez pryzmat społeczeństwa rolniczego.
{2} Według zaleceń tradycyjnej medycyny chińskiej w okresie zimowym organizm potrzebuje wypoczynku i regeneracji za pomocą wysokotłuszczowych, wysokokalorycznymi produktów (m.in. zupa z baraniny, żeń-szeń, potrawy z imbirem). W tym czasie ważne jest odpoczywanie, relaks i łagodzenie stresu.
Zima może być dla wielu przygnębiającym okresem, w którym aktywność na świeżym powietrzu jest znacznie ograniczona ze względu na pogodę (deszcze, śnieg, wiatr, lód). Dlatego ważne jest, aby w tym czasie zadba
o swoje zdrowie psychiczne, co można zrobi
, nadając priorytet czasowi spędzanemu z rodziną i bliskimi, nie martwiąc się o błahe rzeczy oraz nadając priorytet zdrowiu fizycznemu i komfortowi. Przede wszystkim – najważniejszym sposobem zachowania zdrowia podczas zimy jest utrzymywanie ciepła, bowiem gdy ciało jest ciepłe, krew może płynnie przepływać po całym ciele. Zdrowy przepływ krwi pomaga utrzymać optymalne zdrowie i zapobiegać wszelkiego rodzaju chorobom.
Zgodnie z tradycyjną medycyną chińską “zimno/przeziębienie zaczyna się od stóp” 寒从脚下起. Ponieważ stopy znajdują się najdalej od serca, dopływ krwi jest tam wolniejszy i ogólnie ograniczony. Skora stóp jest cienka, więc poziom ciepła jest dość niski. Dlatego powszechną sugestią tej medycyny jest utrzymywanie stóp w cieple podczas wszystkich zimnych miesięcy. Trzymajmy się więc ciepło i zdrowo.
A tak, poza tym to święto DongZhi -przesilenia zimowego – obchodzone jest nie tylko w Chinach, ale również w Korei Południowej, Japonii i Wietnamie.
Wykorzystane m.in. źródła:
sohu.com; baijiahao.baidu.com; baike.baidu.com